Εξάχνωση: Πόσο αποτελεσματική είναι; αποτελεί ή όχι ιδανικό όπλο κατά της Βαρρόα;

Συμπεράσματα από την ημερίδα με θέμα «Κλιματική αλλαγή και επιπτώσεις στην Βιολογική Μελισσοκομία» που οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από τον Μελισσοκομικό Σύλλογο Ρεθύμνης "ΜΕΛΙΤΤΕΥΣ"

Όσοι παρευρέθηκαν στην Ημερίδα του Μελισσοκομικού Συλλόγου Μελιττεύς είχαν την τύχη να παρακολουθήσουν την πρώτη ανακοίνωση του Τμήματος Μελισσοκομίας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ από τον Δρ. Λεωνίδα Χαριστό για τα έως τώρα αποτελέσματα από τη χρήση οξαλικού οξέος με τη μέθοδο της εξάχνωσης. Παρουσιάστηκαν δεδομένα από πειράματα που διεξήχθησαν την περίοδο του φθινοπώρου σε μελίσσια με γόνο αλλά και την περίοδο του χειμώνα χωρίς γόνο. 

Το πρώτο που τονίστηκε ήταν ότι θα πρέπει να γίνεται ολοκληρωμένη καταπολέμηση όχι μόνο με την εξάχνωση αλλά και με όλα τα υπόλοιπα σκευάσματα που χρησιμοποιούν οι μελισσοκόμοι ενάντια στη βαρρόα. 

Επίσης σημαντικό είναι να ελέγχουμε το ποσοστό προσβολής στο μελισσοκομείο ακόμη και μετά την χρήση γιατί ο αριθμός των νεκρών βαρρόα που μετράμε δεν αποτελεί δείκτη αποτελεσματικότητας. Είναι σημαντικό όχι μόνο να παρακολουθούμε τι πέφτει αλλά και τι μένει μέσα στην κυψέλη. Αναφορικά με την εξάχνωση δοκιμάστηκε σε δύο διαφορετικές θερμοκρασίες χρήσης της συσκευής στους 230 0C και 270 0C. Έγιναν 6 εφαρμογές ανά 4 ημέρες, ενώ τονίστηκε ότι νεκρά βαρρόα έπεφταν μέχρι και την τέταρτη ημέρα μετά την εφαρμογή. Σημαντικό όπως αναφέρθηκε ήταν το γεγονός ότι ελέγχθηκαν όλα τα ατελή στάδια του γόνου πριν και μετά από κάθε εφαρμογή.

Τα αποτελέσματα

Από τα αποτελέσματα φαίνεται στα πειραματικά  μελίσσια ότι υπάρχει μία επίδραση στον ανοιχτό γόνο την ημέρα της εφαρμογής σημαντική μεν αλλά όχι αποτρεπτική γύρω στο 15% παραπάνω από τα μελίσσια μάρτυρες (σε αυγά και 24 ωρών προνύμφες), η οποία αποτυπώνεται και στις μετρήσεις γόνου και πληθυσμού σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η αποτελεσματικότητα κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα πάνω από 90% μετά από έξι εφαρμογές χωρίς στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ 230 0C και 270  0C. Τα μελίσσια παρουσίαζαν διαφορετικές αυξομειώσεις  πτώσης νεκρών βαρρόα μετά από κάθε εφαρμογή εξαρτώμενα από το χρόνο ξεγονιάσματος και την ημέρα εφαρμογής. Στη διάρκεια του Χειμώνα σε μελίσσια χωρίς γόνο απαιτήθηκαν 3 εφαρμογές για αποτελεσματικότητα άνω του 95%.

Ομιχλοποιητής ... και αυτός στην μάχη

Η έρευνα συνεχίζεται και με την προσθήκη του ομιχλοποιητή με μία διαφορετική συνταγή που δοκιμάζει το Τμήμα μελισσοκομίας με αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα στην διάρκεια του Χειμώνα. Η συνέχιση των πειραματισμών την περίοδο της Άνοιξης όταν τα μελίσσια βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη αλλά και του καλοκαιριού στα ίδια πάντα μελίσσια θα δώσει απαντήσεις για τυχόν επιδράσεις μετά από μακροχρόνια έκθεση των μελισσών στη χρήση οξαλικού οξέος με τη μέθοδο της εξάχνωσης, όπου και θα δοθούν  τα τελικά αποτελέσματα. Η ανεύθυνη  προτροπή και οι αναφορές σε ξένη βιβλιογραφία δεν αποτελεί ασφαλή χρήση στην Ελλάδα μέχρι να επιβεβαιωθεί, μολονότι οι παράγοντες διαφέρουν από Χώρα σε Χώρα. Διαφορετικές περιβαλλοντικές συνθήκες όπως η υγρασία, η θερμοκρασία που εξαρτώνται από τη θέση του μελισσοκομείου, η διαχείριση, η ποικιλομορφία των μελισσών μπορούν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα γενικότερα.

Μια κυψέλη τοποθετημένη σε μια ηλιόλουστη και πιο ζεστή περιοχή θα επέτρεπε μια πιο αποτελεσματική θεραπεία. Η εξωτερική θερμοκρασία όχι μόνο θα επηρέαζε την απελευθέρωση της θεραπευτικής ουσίας στην επιφάνεια του σώματος των μελισσών, αλλά θα είχε μεγαλύτερο αντίκτυπο στη δραστηριότητα των  μελισσών. Ένας μεγαλύτερος πληθυσμός θα μπορούσε να ευνοήσει τη διασπορά του προϊόντος και κατά συνέπεια θα επιτύχει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Επιπλέον, η ανιχνευόμενη μεταβλητότητα της αποτελεσματικότητας από μελίσσι σε μελίσσι αλλά και του μελισσοκομείου που πιθανά να επηρεάζεται από βιολογικούς ή/και κλιματικούς παράγοντες θέτει μια πρόκληση όσον αφορά τον προσδιορισμό των παραγόντων που είναι σημαντικοί. Τέλος ειπώθηκε ότι και κάτι αντίστοιχο έγινε με τις ταινίες γλυκερίνης και οξαλικού οξέος.

Σημαντικό

Το 2019 στην Πάτρα ανακοινώθηκε ότι η ποσότητα των 600 γρ. δημιουργούσε πρόβλημα στο μελίσσι και δεν είναι αποτελεσματικές όλες τις εποχές. Σήμερα έστω 4 χρόνια μετά οι περισσότεροι έχουν αντιληφθεί και μειώσει την ποσότητα.

Αυτά ήτανε σε γενικές γραμμές τα συμπεράσματα από την Εξάχνωση και την εφαρμογή της ειδικά στην Βιολογική Μελισσοκομία